Deri Kanseri nedir ve belirtileri nedir?
Günümüzde yaşam kaynağımız olan güneş sandığımızın aksine dost değil de cildimizin en büyük düşmanı olduğunu göstermeye başladı. Çevrenize bir bakın; tarlada veya güneş altında çalışan ve fazla güneşlenen insanların yüzlerinde veya ellerinde gelişen deri kanserleri ya da gencecik insanlarda görülmeye başlayan ben kanserleri… Bu tür olayları eminim ki hepiniz duymuşsunuzdur.
Deri kanserleri son zamanlarda diğer tüm kanserlerden çok daha hızlı artmakta, kalıcı sakatlık ve en önemlisi de ölümlere neden olmaktadır. Deri kanseri gelişimi hayat boyunca maruz kalınan güneş ışığı miktarı ve geçmişte gelişmiş güneş yanıkları ile doğru orantılıdır. Deri kanserlerinin yaklaşık % 90’ı güneşe maruz kalanvyani açıkta olan ciltte ortaya çıkmaktadır. Bir deri kanseri geliştiren kişinin ikinci bir deri kanseri geliştirme riski artmıştır. Güneşe aşırı maruz kalmamak, güneş yanıklarından kaçınmak, güneşlenmemek ve düzenli güneşten koruyucu ürünler kullanmak tüm deri kanserlerinden korunmada en iyi önlemlerdir.
Temel olarak 3 çeşit deri kanseri görülmektedir:
1. Bazal Hücreli Karsinom (BHK)
Genellikle uzun süreli ve yoğun güneş maruziyeti sonrası, ileri yaş kişilerde gelişir. BHK en sık yüz, boyun ve el sırtında kabarıklık, kanamalı yara veya genişleyen leke şeklinde görülen deri kanseridir. BHK en sık görülen ve diğer deri kanserleri içinde en iyi tipte olan deri kanseridir. Bu tip deri kanserleri genellikle yavaş büyür ve genişler. Erken dönemde tedavi edilmezlerse zaman içinde kanama ve kabuklanma gelişir ve hatta çok büyük boyutlara ulaşabilir. BHK uygun tedavi sonrasında (sıklıkla Cerrahi Eksizyon) düşük ihtimalle tekrarlar. Tedavi sonrası BHK hastalarının büyük çoğunluğu tamamen iyileşir.
2. Skuamöz Hücreli Karsinom (SHK)
Genellikle deride kabarıklık veya kabuklu yaralar şeklinde ortaya çıkan, en sık kulak, yüz, dudak, el üstü ve ağızda yerleşen ikinci deri kanseri çeşididir. SHK tüm deri kanserleri arasında ikinci sıklıkta görülür. Gidişatı BHKya göre biraz daha kötüdür ve yakında bulunan lenf bezlerine ve hatta iç organlara yayılabilir. Erken yakalandığı takdirde tedavi şansı yüksektir.
3. Malign Melanom
Bütün deri kanserleri içinde nadir görülen ancak en kötü ve en tehlikeli olanıdır. Erken tanı ve erken dönemde tedavi ile hastalıktan kurtulma şansı artar. Malign Melanom ben kanseri olarak da bilinir. Genellikle bu tip kanserler kahverengi veya siyah renktedirler. Ancak bazen kızarık veya deri renginde de olabilir. Malign Melanom yayılma özelliği ile lenf bezlerine ve iç organlara yayılabilir. Hiçbir belirti vermeden kısa süre içinde hızla büyüyüp vücuda yayılabilir. Genellikle var olan siyah veya kahverengi bir bende gelişebileceği gibi yeni çıkan bir ben olarak da kendisini gösterebilir. Ailesinde malign melanom öyküsü bulunan kişilerin, vücudunda sıra dışı, büyük, garip ve çok sayıda benleri olan kişilerin ve doğuştan beni bulunan kişilerin malign melanom geliştirme riski diğer kişilere göre daha yüksektir.
Malign Melanom gelişimini erken farkedebilmek için vücudunuzda var olan benlerden haberdar olmanız ve onları düzenli takip ediyor olmanız gereklidir. Bunun için en iyi yöntem ayda bir boy aynası karşısında çıplak bir şekilde vücudunuzda bulunan benlere bakmanız ve onları renk, şekil, kenar değişikliği ve büyüme açısından incelemenizdir. Ayrıca vücudunuza bakarken yeni ben gelişimi açısından da incelemeniz gereklidir. Bu şekilde benlerinizi kendiniz takip edebilir ve sonradan gelişen en küçük değişiklikte veya yeni bir ben çıkışında doktorunuza başvurabilirsiniz. Vücudunda benleri bulunan kişilerin yıllık düzenli dermatoloji uzmanına muayene olması ve benlerin dermoskop ile incelenmesi de önemlidir. Bu şekilde eğer varsa gelişen malign melanom erken dönemdeyken tespit edilebilir ve tedavi edilebilir.